Σταύρος Τορνές (1932-1988)
Καρκαλού (1984)
Σκηνοθεσία: Σταύρος Τορνές, Παραγωγή: Σταύρος Τορνές, Ε.Κ.Κ, © 1984, 83΄, έγχρ.
Η Καρκαλού είναι ένα φιλμ πάνω στην αληθοφάνεια. 'Ενας κάποιος άνθρωπος αλλά ώριμος, μ’ ένα άμεσο υπαρξιακό παρόν ακραία περιορισμένο, είναι αποκλεισμένος από το μέλλον. Αλλά και το παρελθόν δεν είναι πια μια αστείρευτη πηγή τρυφερών αναμνήσεων. Χωρίς πικρία ψάχνει να παίξει το τελευταίο χαρτί. Μπάζει στο παιχνίδι τον ακροατή, καταστάσεις του δημιουργεί, μέσα σ' ένα κλίμα προσποίησης διάφορες καταστάσεις με αληθοφάνεια. Αλλά και οι σχέσεις ανάμεσα στους δύο έχουν χαρακτήρα προσποίησης. Ο νεαρός, ένας οποιοσδήποτε οδηγός ταξί που μεταφέρει ό,τι βρίσκει μπροστά του, μπαίνει στο παιχνίδι χωρίς επιφυλάξεις και τα καταφέρνει να ζωντανέψει μερικές στιγμές από το παρελθόν του άλλου. Tαυτίζεται με τις καταστάσεις και τα πρόσωπα. Αλλά με το να ταυτιστεί χάνει την ικανότητα να δώσει συνέχεια στο παιχνίδι. Το παιχνίδι σταματάει εκεί, γιατί είναι περιορισμένο, όπως και το παρόν του τύπου. Είναι ένα φιλμ πάνω στο θάνατο; Κι αυτό, αλλά κι ένα φιλμ πάνω στην δημιουργικότητα παιγμένη σαν τελευταίο χαρτί. Μια φορά παίρνοντας φόρμα η δημιουργικότητα πεθαίνει, όχι γιατί δεν έχει τίποτ' άλλο να πει, αλλά εντελώς ξαφνικά, έτσι, σαν έκπληξη, ίσως όπως ο ίδιος ο Θάνατος. Ναι το χαρτί Καρκαλού μπλοφάρει. Αλλά με την αληθοφάνεια ανακτάει την τρέλα και τον ιδεαλισμό.
Σταύρος Τορνές
* Η ταινία συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κιν/φου της Θεσσαλονίκης το 1984. Βραβείο της Πανελλήνιας 'Ενωσης Κριτικών.
Αν υπάρχει ένας ποιητής-ριζοσπάστης και περιπλανώμενος ριζοσπάστης, αυτός είναι ο Σταύρος Τορνές. Στα 49 του χρόνια, είναι περισσότερο θρυλικός παρά διάσημος, η συνείδηση του ελληνικού κινηματογράφου έξω από την Ελλάδα (έζησε για μεγάλο διάστημα στην Ιταλία όπου εργάσθηκε σαν ηθοποιός), ένα αγκάθι στο πλευρό κάθε είδους κατεστημένου. Ο Σταύρος Τορνές (και το "alter ego" του Chalotte van Gelder) έφτιαξαν μόνοι τους τη ταινία του, στην διάρκεια μια πολυτάραχης ζωής, χωρίς να περιμένουν να τους δωθεί κάποιο πράσινο φως, με τη δύναμη εκείνων που έχουν – ύψιστη πολυτέλεια – το χρόνο να σκεφτούν τι πράττουν. Το ενοχλητικό είναι ότι δεν μπορείς να διηγηθείς το στόρυ της ταινίας ενός ποιητή. Το ΚΑΡΚΑΛΟΥ φέρνει στο μυαλό τον Μουρνάου, τον Στράουμπ, τον Αντόνιο Ρέις ή τους αδελφούς Ταβιάνι. Η πέτρα είναι πέτρα, το φανταστικό είναι φανταστικό, τα φαντάσματα πεθαίνουν κι αυτά, ένας γέρος παίζει σαν παιδί, ένας νέος μεγαλώνει, παιδιά συμβολίζουν το θάνατο, το ένα πλάνο διαδέχεται το άλλο με την επικείμενη (και αναπόδεικτη) καθαρότητα ενός ονείρου. / Serge Daney, Liberation
Ερμηνευτές
Στέλιος Αναστασιάδης
Μάριος Καραμάνης
Ισμήνη Καρυωτάκη
Γιάννης Ηλιόπουλος
Βασίλης Λουλές
Ελένη Μανιάτη
Σκηνοθεσία
Σταύρος Τορνές
Σενάριο
Charlotte Van Gelder
Σταύρος Τορνές
Μουσική
Charlotte Van Gelder
Φωτογραφία
Σταμάτης Γιαννούλης
Σάκης Μανιάτης
Σκηνικά
Στέλιος Αναστασιάδης
Κοστούμια
Αναστασία Αρσένη
Μοντάζ
Δέσποινα Μαρουλάκου
Ηχοληψία
Χρήστος Ακάλεστος
Παραγωγή
Σταύρος Τορνές, Ε.Κ.Κ
©1984 διάρκεια: 83΄, εγχρ.